Korku sineması tarihini anlatan bir belgesel çekmeye soyunmadan önce kendinize belirli çerçeveler çizmek zorundasınız. Bazı ülkeler üretimleri ile öne çıksa bile, bütün dünya sinemalarında örneklerine rastlayacağınız, birbiriyle devamlı iletişimde olan, uçsuz bucaksız bir sinemanın tarihini anlatmak hiç de kolay değildir. Yazıya konu olan A History of Horror isimli belgeselin yaratıcısı Mark Gatiss, bu zorlu işe girişirken objektiflikten uzak bir çerçeve çizme yoluna gidiyor ve kendi favori filmlerinin yer aldığı dönemleri kapsayan, kendi tabiriyle “utanmadan seçici” davrandığı, gayet kişisel zevklerinin ön plana çıktığı bir korku sineması tarihi anlatıyor.
A History of Horror, BBC için çekilmiş, her biri yaklaşık 60 dakika süren üç bölümlük bir belgesel dizi. Ekim 2010’da BBC 4 kanalında gösterilen dizinin yönetmenliğini John Das (birinci ve üçüncü bölümler) ile Rachel Jardine (ikinci bölüm) üstlenirken, dizinin danışmanlığını ise film tarihçisi ve oyuncu Jonathan Rigby yapıyor. 1966 doğumlu yazar ve oyuncu Gatiss, aynı zamanda sunuculuk görevini de üstleniyor. Gatiss’i yaratıcıları arasında olduğu popüler TV dizisi Sherlock’ta, Sherlock Holmes’un ağabeyi Mycroft Holmes rolünden hatırlayabilirsiniz.
[box type=”shadow” align=”aligncenter” ]Dizinin bölüm isimleri ise sırasıyla şöyle:
1. Frankenstein Goes To Hollywood
2. Home Counties Horror
3. The American Scream[/box]
Frankenstein Goes To Hollywood
1920 ile 1940 yılları arasında Hollywood’da altın çağını yaşayan korku sineması, Universal stüdyosunun çektiği canavar/yaratık filmleri ile öne çıkıyordu. Bu sebeple “Universal Canavarları” olarak da isimlendirilen bu dönem, ilk bölümün konusunu oluşturuyor. 1001 yüz Lon Chaney’nin başrolde olduğu sessiz film The Phantom of the Opera (1925), ilk sesli korku filmi Dracula (1931), Karloff’lu Frankenstein (1931) ve Son of Frankenstein (1939) gibi dönemin öne çıkan filmlerinin görüntüleri ile desteklenen ilk bölüm, Boris Karloff’un kızı Sara Karloff, The Old Dark House’ta (1932) Karloff ile başrolde oynayan Gloria Stuart, Universal stüdyolarının kurucusunun yeğeni Carla Laemmle ve Son of Frankenstein’ın çocuk oyuncusu Donnie Dunagan gibi önemli isimlerin anlattığı anekdotlar ile renk kazanıyor.
Oynadığı filmlerde kılıktan kılığa giren Lon Chaney’nin saatler süren, olağanüstü etkileyicilikteki makyajını kendine has teknikler ile kendi başına yapması, Boris Karloff’un rol aldığı 81. filmi Frankenstein ile geç gelen şöhreti, Bela Lugosi’nin ekonomik sıkıntıları ve bunu fırsat bilen stüdyoların Lugosi’yi hep düşük ücretler karşılığı oynatarak sömürmesi, ilk bölümden arda kalan enteresan bilgi kırıntılarından sadece birkaçı.
Home Counties Horror
Gatiss, ikinci bölümde rotayı kendi ülkesi İngiltere’ye çeviriyor ve Hammer ve Amicus gibi iki öncü şirketin 1950 ile 1970 yılları arasında korku sinemasının zirvesinde yer aldığı dönemi anlatıyor. Witchfinder General (1968), Gatiss’in favori filmi Blood on Satan’s Claw (1970) ve The Wicker Man (1973) bölüme görüntüleri ile eşlik eden filmlerden birkaçı. Bu bölümdeki konuklar ise yazar-yapımcı Anthony Hinds, yazar-yönetmen Jimmy Sangster, Roy Ward Baker, dönemin birçok popüler korku filminde rol almış unutulmaz oyuncu Barbara Steele, B filmler deyince akla gelen ilk isim Roger Corman, yönetmen Piers Haggard, büyük usta John Carpenter, Barbara Shelley ve David Warner gibi sinemacılardan oluşuyor. Ayrıca Peter Cushing ve Vincent Price ile daha önceden yapılmış röportajlardan alınan arşiv görüntüleri, bölümü daha da ilgi çekici kılıyor.
Hammer’ın ekonomik sıkıntılar nedeniyle neredeyse hiç değişmeyen kemik bir teknik kadro ile verdiği film çekme savaşının detaylarını öğrenmek herhangi bir sinefilin ilgisini çekmekte fazla zorlanmıyor. Her dakikası ilgi çekici olmasına rağmen, favori oyuncularımdan Barbara Steele’in çekim anılarını anlattığı kısımlar, bu bölümün şahsen en beğendiğim anları oldu.
The American Scream
Üçüncü bölümde tekrar Amerika’dayız. Bölüm, korku sinemasının belki de günümüze dek etkileri hala devam eden ve altmışlı yılların sonundan yetmişli yılların sonuna kadar süren dönemi mercek altına alıyor. Night Of The Living Dead (1968), The Texas Chainsaw Massacre (1974), Rosemary’s Baby (1968), The Exorcist (1973) ve The Omen (1976) bölümün öne çıkan filmlerinden bazıları. Konuklar arasında ise senarist David Seltzer, Tobe Hooper, George A. Romero, David Warner, Barbara Steele ve John Carpenter var.
Bu bölümde Carpenter ile Halloween’in (1978) çekildiği mekânları gezen Gatiss, Psycho’nun (1960) çekildiği Bates Motel’e uğramayı da ihmal etmiyor.
Sonuç
A History of Horror, ilk bölümün açılışında belirtildiği gibi, sizi bilgilendirecek, eğlendirecek ve belki de kimi zaman korkutacak. Mark Gatiss, kendi çocukluğunun favori korku filmlerinin peşine düşerken, Amerika ve İngiltere eksenli korku sineması tarihini kabaca özetlemekten de geri kalmıyor. Üç bölümlük belgesel, korku sineması tarihine yabancı olduğunu düşünenler için iyi bir başlangıç noktası olacaktır. Türe hâkim olanlara ise türün öne çıkan örneklerine ait görüntüler ve birbirinden ilginç anekdotlar eşliğinde eğlenceli bir seyir zevki vadediyor. Daha önce duymadığınız birkaç keyifli detaya da denk gelirseniz ne ala.
[box type=”warning” align=”aligncenter” ]
Bu belgeselden keyif alırsanız gene Mark Gatiss’in elinden çıkma Horror Europa (2012) isimli belgeseli de izlemenizi öneririm.[/box]