2 ay önce Maymunlar Gezegeni: Başlangıç* filmini izlediğim zaman Ceaser’ın arkasında nasıl bir çalışma olduğunu merak etmiştim. “Dijitaldir efektir” deyip geçmemeyi seçtim. Ve tabii ki hakkında biraz araştırma yapınca Andy Serkis ismi ile karşılaştım.
Aslında Yüzüklerin Efendisi sahne arkalarını izlerken ismini görmüş olmalıyımdım ama algıda seçicilik yaptım sanırım, üstünde pek durmamıştım. Zaten filmografisini okudukça “aa o filmdeki de mi oymuş, hayda” gibi tepkilerim oldu. Daha sonra Tenten’in Spielberg soslu filminde Kaptan Haddock’ın da Andy Serkis olması daha önce kurguladığım bu yazıyı yazmamda başka bir etken oldu.
İngiltere dogumlu Andy Serkis Irak göçmeni ve Ermeni bir doktor babanın oğlu. Gerçek soyadı “Sarkissian’. Araştırmalarımı derinleştirip Serkis’in fantastik dünyasına dalarken karşıma ilginç bir kişilik çıktı. Aslında Motion Capture ve Blue Screen ve/veya Performans yakalama dediğimiz zaman karşımıza çıkan isimlerin başında Andy Serkis geliyor. Maymunlar Gezegeni Başlangıç filminin yönetmeni Rupert Wyatt, “Andy Serkis zamanımızın Charlie Chaplin’idir” açıklamasını yapmış.
Serkis sadece Haddock, Gollum ve Sezar’la sınırlı kalmamış 2005 yapımı King Kong, Enslaved:Odyssey to the West’teki maymun ve Heavenly Sword oyunundaki Kral Bohan gibi pek çok karaktere hayat vermiş. Piyasaya çıkacak Hobbit filminde de hobbit Gollum’u canlandırıyor. Genellikle maymun ve yaratık olarak gördüğümüz Serkis’in marifetleri Permormans yakalama ustası olarak kalmıyor. Albert Einstein ve Vincent Van Gogh’u da canladırmış. Wikipedia’da tüm filmografisini edinebilirsiniz: http://tr.wikipedia.org/wiki/Andy_Serkis
Kuşkusuz bugün sinema sanatı adına çok önemli değişimler teknoloji ile birlikte ortaya çıkıyor. CGI’ya burun kıvırmak haddimize değil ancak filmlerden insan unsurunun yok olmaya başladığını savununların sayısı oldukça fazla. Bu noktada Andy Serkis aslında sessiz bir devrimin öncüsü olabilir. Bence geleceğin oyunculuğu Serkis’in performans yakalama sanatına kattıklarından geçiyor.
İdoller yaratmayı hiç sevmem ancak Gollum gözönüne alındığında teknoloji ve oyunculuğun nasıl güzel bir evlilik yapabileceğini gördük. Maymunlar Gezegenindeki Sezar rolü ile bunu bir adım ileriye taşıyan Andy Serkis ortaya oskarlık bir performans koyuyor. Elektronik müzik ve gitar davul bas birlikteliği 80lerde sentetiklik olarak karşımıza çıkmasına rağmen 2000lerde yolunu bulmuştu. Nasıl ki 80lerde bunu doğru kullanan öncüler varsa bugün Sinema oyunculuğu içinde Andy Serkis aynı öncülüğü temsil ediyor. Belki bundan 5-6 yıl sonra performans yakalama sinema oyunculuğunun olmazsa olmazı olacak. Bu konuda Robert Wyatt’ın Charlie Chaplin benzetmesi daha da isabetli olacak gibi geliyor. Serkis’in çıtayı yükseltmiş olması, muhafazakar ve statükocu sinemacıların hoşuna gitmeyecektir. Kendi halinde alçakgönüllü olan bu oyuncunun sadece aktör olarak değil yapımcı olarakta faaliyette bulunması oldukça önemli.
Yazının devamında Andy Serkis’in çeşitli performanslarından örnekler var. İyi izlemeler AVE CEASARE…
VİDEOLARLA ANDY SERKIS’İN SANATI
Yüzüklerin Efendisi filminde Gollum sahnesi:
Maymunlar Gezegeni: Başlangıç filminde:
* Yazar maymunlar cehennemi çevirisine katılmamaktır. Bu çeviriyi evrim teorisine karşı yapılmış bir tavır olduğu için beğenmez. Benim film için tercümem: Maymunlar Gezegeninin Yükselişi.
** Aslında her yazımda bana ilham veren şarkılar oluyor. Bu yazının sountracki: Dj Shadow – Planet Of the Apes, Ladytron – Destroy everything you touch, Justin Sullivan – Masters of War.