Mumblecore Usulü Sherlock Holmes!
Cold Weather, 2010 yılı mahsulü, Aaron Katz tarafından yazılıp yönetilmiş, ABD yapımı ilginç bir ‘mumblecore’ örneği.
Öteki Sinema için yazan: Murat Kızılca
Doug, Chicago’da adli tıp okurken ani bir kararla okulu bırakıp memleketi Portland’a geri döner. Kız kardeşi Gail ile beraber yaşamaya başlayan Doug, bir buz fabrikasında işe girer. Buz paketlemek, paketlenen buzları kamyona taşımak ve yüklemek gibi herhangi bir vasıf gerektirmeyen, rutin bir iş döngüsünün içine kendi tercihiyle hapsolan Doug’ın hayatı, renksiz ve monoton geçmektedir. Gail’den başka vakit geçirecek kimsesi olmayan Doug, aynı işyerinde uzun süredir çalışmakta olan Carlos ile arkadaşlık kurar. Bu arada eski kız arkadaşı Rachel, bir hukuk firmasında çalışmaya başlamış ve Portland’a transfer olmuştur. Hep beraber vakit geçirmeye başlayan kafa dengi dörtlünün hayatı, Rachel’ın aniden ortadan kaybolmasıyla bambaşka bir yöne doğru kayar.
1981 Portland, Oregon doğumlu yönetmen Aaron Katz’ın daha önce başka filmini izlememiştim. Cold Weather’ın afişini çok beğenmiş, bu filmi izlemeliyim diye bir yere not almış ama sonra nedense atlamışım. Katz’ın Martha Stephens ile beraber yazıp yönettiği ve bu senenin başından itibaren festivalleri gezmeye başlayan Land Ho!’nun (2014) radarıma girmesi sonucu Cold Weather ile yollarımız tekrar kesişti. Bu sefer ertelenmiş buluşmayı daha fazla geciktirmedim ve bir hayli ilginç bir ‘mumblecore’ örneği ile karşılaştım.
Filmin neredeyse bütününe soluk ve soğuk renkler hâkim. Afişe kadar yansıyan bu tercih, özetten de rahatça görülebildiği üzere, gayet monoton ve renksiz geçen Doug’ın hayatı ile mükemmel bir şekilde örtüşüyor. Açıkçası bu ‘renksizlik’ tercihinin ‘mumblecore’ akımına çok yakıştığını düşünüyorum. Jarmusch da favori filmlerimden Stranger Than Paradise’ı (1984) siyah-beyaz çekerken benzer bir noktadan hareket etmişti muhakkak. İki film arasındaki yakın ilişkiden cesaret alarak, Katz’ın da Cold Weather’ı siyah-beyaz çekebileceğini söyleyebiliriz. Ancak o soluk renk tercihi ile Kuzey Avrupa’nın buz gibi soğuk filmlerini de andıran bir lezzet yakalamayı başarmış. İyi ki de öyle yapmış.
Gelelim Cold Weather’ın diğer türdeşlerinden farklı yönlerine; tipik bir ‘mumblecore’ gibi başlayan film, Rachel’ın ortadan kaybolmasıyla bambaşka bir yöne doğru kayıyor. Doug, arkadaşlıklarının ilk günlerinde Carlos’a okuması için bir Sherlock Holmes kitabı verir. Çok umutlu değildir ancak Carlos kitabı çok beğenir ve kendisine yeni bir Holmes öyküsü daha getirmesini ister. Rachel ortadan kaybolduğunda kendilerini Holmes öykülerine, ucundan kıyısından da olsa, benzeyen bir gizemin içinde bulan ikili, olayı ellerinden geldiğince araştırmaya başlar. Yoğun Holmes etkisi altında kalan Doug, araştırmaları çıkmaza girdiğinde, daha iyi düşünebilmek için bir pipoya ihtiyacı olduğunu düşünür ve bir pipo almaya gider. Bu pipo esprisi üzerine kurulu sahneler, filmin en beğendiğim kısımlarından biriydi. (Özellikle Doug’ın pipo alırken dükkân sahibi ile girdiği diyalog esnasında kahkaha attığımı itiraf etmeliyim.) Cold Weather, Rachel’ın filme dahil olmasıyla birlikte film-noir sularına giriyor. Rachel, tipik bir ‘femme fatale’ sayılmasa bile öykü gelişimi içinde benzer bir rol üstleniyor. Bununla da kalmayan Cold Weather, finale doğru, ‘mumblecore’ akımına bir hayli uzak mesafede duran takip ve kovalamaca sahneleriyle, türün kalıplarını çok zorlamadan, aksiyon sınırlarına taciz ateşinde bulunuyor. “Kutunun içinde ne var?” gizemini de çocuksu bir coşkuyla çaktırmadan bünyesinde barındıran film, (abartılı bir deyişle) Lynchvari bir final ile izleyeni şaşırtmayı başarıyor.
Cold Weather, Amerikan Bağımsız Sineması’nın haşarı çocuğu ‘mumblecore’ akımına aşina bünyeleri fazlasıyla hoşnut kılacaktır. Ancak ‘mumblecore’a mesafeli yaklaşanların canını bir hayli sıkabileceğini de söylemek lazım.