Dabbe: Bir Cin Vakası (2012)

Korku Sinemamızın Kredisi Tükeniyor

Dürüst olmak gerekirse, bundan 6 sene önce vizyona giren Dabbe, korku sineması adına biraz olsun umutlanmamı sağlamıştı. Seyirciyi tam ortadan ikiye ayıran, kimilerini çatlatana kadar güldürürken, kimilerini de koltuğa çivilediği iddia edilen bir filmdi ne de olsa… Okul gibi bir korku-komedi, Büyü gibi de “eksik” bir film sonrasında arayı soğutmadan vizyon şansı bulması, sektörde korku kulvarının bir şekilde “doldurulabileceği” düşüncesinin de filizlenmesini sağlamıştı (en azından filmi beğenenler açısından).

Gel gelelim aradan geçen süreç içerisinde pek çok niteliksiz korku hikayesi izledik perdede. Bu “niteliksizliği” de, adaptasyon sıkıntılarına bağladık. Ama Hasan Karacadağ, yeni “iddialar” eşliğinde üretmeye devam etti. Türkiye’nin ilk canavar filmi etiketi ile vizyona giren Semum’un, The Exorcist ’e öykünmesi ve reklamı yapılan canavarın da Iron Maiden’ın maskotu Ed’i andırması, fazla iddianın izleyicide her daim olumsuz karşılanacağının resmiydi adeta! Sıkıntının bir kısmı da, altından kalkılamayacak iddialar ile yola çıkılmasıydı.

Kaldı ki video döneminde tonlarca düşük bütçeli canavar filmi izlemiş sinemaseverler olarak, karşılaştığımız en sevimli örneklerden biri olduğunu bile söyleyebiliriz Semum’un. Nitekim sonrasında Dabbe 2 geldi ve kötü oyunculuklar ile yanlış yönlendirilen enerjinin pek de rastlantı olmadığına inanmaya başladık.

Hasan Karacadağ, geçtiğimiz aylarda El Cin ile karşımıza çıkacağını söylemişti (ekseriyette yine kendine has bir yöntemin iddialı reklamı eşliğinde elbette!), fakat aniden Dabbe’nin üçüncü filmi ile sürpriz bir şekilde karşımıza çıktı. Daha fragmanları izlerken kapıldığımız o “tanıdıklık” hissi de, zaten temeli sağlam ön yargı duvarımıza bir tuğla daha kondurdu.

Bir paragraf daha açalım ve şu “gerçek bir olaydan esinlenmiştir.” mevzusuna eğilelim. Geçtiğimiz yıl Karadedeler Olayı ile “denenen” ve found footage konseptine yedirilen bu gerçek olay takıntısı ile izleyiciyi vurmaya çalışmak iyi hoş da, bunu yaparken tamamen batı sinemasında denenmiş metotları buraya adapte etmek dışında ekstra bir çaba sarf etmemek, bana biraz izleyiciyi saf yerine koymak gibi geliyor! Bir taraftan “kendi kültürümüze ait o kadar çok hikaye var ki?” anlayışına sığınıp, diğer yanda batı sinemasının zaten anlattığı öykülerin üzerinden geçmenin yaptırımını da sorgulamak lazım.  Tabi bütün bu olumsuzluklara ek olarak, found footage mevzusunun da iyiden iyiye suyunun çıktığını da hesaba katmak gerekiyor …

Nitekim, ilk Dabbe filminin çıkış noktası da malum… İnternet aracılığı ile insanlara yayılan bir virüs olarak işlenmesini o zaman için başarılı bulduğumu bile söyleyebilirim. Ama Karacadağ’ın anlatı tercihi, izleyicide, devamlılığı olacak bir seri algısını yarattı. Bu sebeple seyirci  kıyamet alametlerinin bir kısmı gerçekleştiği hikayenin  biraz daha genişleyeceğini düşündü…

Ama böyle olmadı. Karacadağ, sonradan gelen 2 devam filminde de tek mekan gerilimine yöneldi. Fakat ikinci filmin sonunda da kıyameti hemen hemen koparmış, İstanbul’u yerle bir etmişti. Diğer bir tabirle, hikaye dolaylı da olsa genişledi. Fakat salonlarımızı ziyaret eden üçüncü film ile birlikte, yönetmenin bizim düşündüğümüz gibi takip ettiği bir doğrultu  olmadığına karar verdik.

Dabbe 3 : Bir Cin Vakası’nın rotası kesinlikle belli değil! Bir defa gereğinden fazla kalabalık ve fazla dağınık. Ceyda T. Vakası olduğu iddia edilen bir olaydan yola çıkılarak perdeye aktarılmış. Uyurgezerlik problemi bulunan Ceyda’nın 24 saat gözetim altında tutulması için 2 katlı villanın her yerine kameralar yerleştirilmiş. Bir de Ceyda’nın kocasının elinden düşürmediği, uyanık olduğu hemen her dakika elinde gezdirdiği, yerli yersiz her yere sokuşturmaya çalıştığı (tuvalete bile kamera ile giriyor düşünün artık!), büyük ebatta bir el kamerası var. Yani Karacadağ’ın hikayesi, hemen hemen Paranormal Aktivite’yi Ceyda’nın hikayesine adapte edecek ortam da bu şekilde hazırlanmış oluyor .

Filmdeki Paranormal Aktivite öykünmeleri sadece bu adaptasyon münasebeti ile de sınırlı değil. Pek çok sahnenin hatta pek çok açının doğrudan bu filmi “andırdığını” iddia etmek yanlış olmaz. Tabi salt Ceyda’nın gece nöbetleri ile bir süre sonra hantallaşan hikaye, Cayda’nın kocasının avukat bir arkadaşının da hikayeye ağırlık bindirmesi ile biraz daha hareket alanı kazanıyor. Avukat abimiz, Ceyda’nın durumu ile Derunce Köyü’ndeki katliamlar arasında bağlantı olabileceğini iddia ederek, eline kamera alıp köyün yolunu tutuyor (evet filmde olup biteni kayıt altına alma takıntısı olan iki karakter var). Civar köy ahalilerinin bütün telkinlerine ve anlattıkları hikayelere rağmen, gecenin bir yarısı harabe mekanların içine dalıyor. Tek başına soyunduğu bu Don Kişot’luğun sebebinin sadece olaylar arasındaki bağlantıyı doğrulamak olması da filmin ciddiyetini(!) baltalıyor ister istemez.

Meselenin sadece Ceyda’yı ilgilendirmediği anlaşıldıktan sonra da çareyi hoca çağırmakta buluyorlar. Hocanın hikayeye dahil olması ile de, ikinci defa tıkanan öykü bir süre daha hareket kabiliyeti kazanıyor.  Fakat bu tıkanmalar ile ittire ittire devam eden filmin süresi iki saati aşıyor. Bu bağlamda eğer bir unvan iliştirmemiz gerekirse en uzun buluntu belgesel armasını yapıştırabiliriz yakasına.

“GERÇEK CİN GÖRÜNTÜLERİNİ KULLANMAK!”

Dediğim gibi, sinemamızın bir diğer baş ağrısı da garip iddialar. İnternette yayınlanan röportajların bir kısmının üst başlığı Dabbe 3’de gerçek cin görüntülerinin kullanıldığı şeklindeydi. İddianın mizah kısmını kurcalamazsak eğer, salona izleyici çekebilecek bir yanı da yok diyemeyiz. Nitekim şu dakikadan sonra da izleyicinin, korku filmlerini ciddiye alabilmesi için, salona izleyici toplayacak bu tarz iddialardan çok daha fazlasına ihtiyaç var!

Kaldı ki ilk filmden bu yana geçen altı sene boyunca, yönetmenin, izleyiciyi korkutma yöntemleri de pek fazla değişmemiş. Tamam bir atmosferin varlığından söz etmemek mümkün değil (gecenin bir yarısı, yatağında olmayan karısının peşine kamera ile düşen bir adamın, evin ışıklarının hiç birini yakmaya gerek duymaması gibisinden saçmalıklara kafa yormuyoruz artık!). Ama bunlar zaten Paranormal Aktivite türevlerinden aşina olduğumuz şeyler. Bu görsel miras dışındaki korkutma hamleleri ise, aşina olduğumuz üzere; astronomik ses efektleri, kafi miktarda cızırtılar ve cozurtular. Karadedeler Olayı ile kırsal korkuya dikkat çekilmesi Dabbe’nin de işine yaramış. Filmin en dikkate değer sahneleri Derunca Köyü’ndeki sahneler…

Dabbe, seri olması planlanmış bir filmden ziyade, Karacadağ’ın aklına gelen fikirleri adapte ettiği karma bir etiket olarak değerlendirilebilir. Kendisinin de beyan ettiği gibi, El Cin projesi ile uğraşırken Ceyda T. Vakasını da ara proje olarak filme almayı tercih etmiş. Neticede zincirin halkalarını, Ceyda T’den hamsa büyüsüne, oradan dabbeye, onun ucundan da kıyamete bağlayan karmaşık bir found footage çıkartmış. Bana daha çok son yıllarda etkilenim noktası olarak gördüğü her şeyi filme almaya çalışmış bir yönetmenin kafa karışıklığından mustarip bir film gibi geldi…

Yerli korku filmlerinde nitelik sorguladığımız günler geride kaldı artık. Sancıdan kıvrılmış ama bir türlü doğumu gerçekleşmemiş bir tür oldu bizim sinemamız için korku türü. Daha da kötüsü, izleyicinin önceliklerinin de pek fazla dikkate alınmaması, zaman içerisinde önümüze sunulan filmlere ciddiyetle yaklaşmamızı da engelledi! İzleyicinin sahiplenmek istemediği bir türden söz edemeyeceğimize göre, korku sinemamızın kredisinin tükeniyor olmasına oturup ağlasak yeridir!