Zehra YiğitYazın en sıcak günleri film festivalleri sıcaklara aldırış etmeden festival hazırlıklarını yapıyor görünüyorlar. Festival seyircisi olarak merakla yeni filmleri beklerken festivallerin pek çok nedenle çok önemli olduğunun altını çizmek isterim öncelikle…
Festivaller film profesyonellerinin itibarını belirleyen önemli bir etkinlik ve film endüstrisi için önemli bir network kaynağıdır. Festivaller, film ekibine seyirci ile iletişim kurmak ve geri bildirim almak için fırsat sunarlar. Yani festivallerde film eleştirmenleri, sinema yazarları, gazeteciler ve sosyal medya reaksiyonlarını da deneyimleme ve sohbet etme fırsatı bulurlar. Ayrıca röportaj vererek kendilerini ifade şansı da yakalarlar. Sanat ve iş dünyası arasında arabuluculuk yapan festivaller, belediyeler için önemli bir tanıtım ve etkinlik alanı iken, izleyiciler için de filmlerle ve ekibi ile buluşma yeridir.
Festivaller sadece filmlerin yarıştığı yerler değil, aynı zamanda sektöre ait sorunların konuşulduğu, çözümlerin üretildiği ortamlardır da. Bu yüzden katılımcı sayısı ve çeşitliliği, faaliyet çeşitliliği, tecrübe, festivalin gelenekselleşmesi ve geleneklerinin olması, kente ve çevre kentlere katkısı gibi unsurlar bir festivalin kalitesini de belirler. Bu yüzden de açılış töreninden kapanıştaki ödül törenine kadar her anında belli bir ritüele göre hareket etmesi beklenen festivallerin kendi aralarında köklü bir gelenek oluşturmaları, şeffaf olmaları, etkinliklerini çeşitlendirmeleri (gösterim, forum, pitching, üniversite buluşmaları, vb.) bu bağlamda da iç ve dış paydaşlarla iş birliği yapmaları beklenir. Ayrıca toplumsal bellek oluşturulmasında ve festivalin düzenlendiği kentin ve ülkenin tanıtımı noktasında da önemli işlev yüklenirler.
Gelelim bugünlerde izleyicisi ile buluşmak üzere hazırlıklarını yapan festivallere…
Adana Altın Koza Film Festivali, 31. kere 23-29 Eylül 2024 tarihleri arasında yapılacak ve festivalin film başvuruları devam ediyor. Ulusal Uzun Metraj, Belgesel Film, Uluslararası Kısa Film, Ulusal Öğrenci Kısa Film, Adana Kısa Film Yarışmalarının yanında Edebiyat Uyarlaması Uzun Metraj Senaryo Yarışması da dikkat çeken bölümlerden biri olarak bu yıl karşımıza çıkıyor. Türkiye’de kitap olarak basılmış bir roman ya da hikâyeden uyarlanmış senaryoların katılabileceği yarışma bölümü edebiyat ve sinemayı buluşturmayı hedefliyor.
Geçen yıl oldukça kötü yönetilen bir kriz yüzünden iptal edilen 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali bu yıl festivalin yılına dair bir işaret koymamış görünüyor. Web sayfalarında duyurulduğu şekli ile Antalya Altın Portakal Film Festivali bu yıl da Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenleniyor ve 05-12 Ekim 2024 tarihlerinde izleyicisi ile buluşmayı bekliyor. Ulusal Film Yarışması Bölümü’nün jüri başkanı olarak yönetmen, senarist Ferzan Özpetek’i ve 5 milyon TL’lik ödülü duyururan festival, henüz bir festival koordinatörü ilan etmedi. Ulusal Yarışmalar (uzun, kısa ve belgesel), Uluslararası Yarışma, Dünya Sineması, Retrospektifler ile Çocuk ve Öğrenci Programı bölümlerinden oluşacak festivalin başvuru süreci devam ediyor.
Film başvuruları devam eden bir diğer festival de bu yıl üçüncüsü Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’nün destekleri ile 18-20 Ekim tarihlerinde gerçekleşecek olan Diyarbakır Kısa Film Festivali. Festival bu yıl da 30 tane kısa film, masterclass ve söyleşiler ile sektör profesyonelleri ve finalist yönetmenleri Diyarbakır’da sinemacılarla ve izleyicilerle buluşturmayı planlıyor. Direktörlüğünü Serhat Gönen’in üstlendiği festivalin danışmanlığını ise İpek Tuzcuoğlu yapıyor. Festivalin ilk ikisi konuk sayısı ve çeşitliliği, verilen ödül sayısı, festival katılımcılarının sayısı ile de kısa film festivalleri adına umut verici.
Festivallerin belli alanlarda uzmanlaşmaları, net ve açık stratejilere sahip olmaları kurumsallaşmaları yolunda önem taşır. Bu anlamda kısa film festivalleri, belgesel film festivalleri, öğrenci film festivalleri, göçmen film festivalleri, queer film festivalleri gibi spesifik alana yönelen ve bu alanda uzmanlaşan festivaller de en az uzun metrajlı film festivalleri kadar kıymet arz ederler. Altın Safran Belgesel Film Festivali, Akbank Kısa Film Festivali, İFSAK Ulusal Kısa Film ve Belgesel Yarışması, İzmir Kısa Film Festivali ilk aklıma gelenler…
Uzmanlaşma anlamında sınırlarını net bir şekilde çizen bir diğer festival de 8–13 Şubat 2025 tarihleri arasında İzmir’de gerçekleşecek 8. Kadın Yönetmenler Festivali. Direktörlüğünü Gülten Taranç’ın yaptığı festival film başvurularını film freeway üzerinden kabul ediyor. “8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü kapsamında her yıl Mart ayının ilk haftasında kadın yönetmenleri ve kadın sinema emekçilerini bir araya getirerek kadın yönetmenleri ve filmlerini görünür kılmayı amaçladığını” belirten Kadın Yönetmenler Festivali ile beraber filmfreway üzerinden film başvurularını kabul eden diğer film festivalleri ise Türk Dünyası Belgesel Film Festivali, 8. Güzel Ordu Kısa Film Yarışması.
Türkiye’de festival sayısındaki artış, önemli ve mutluluk verici bir gelişme. Heyecanla yeni filmlerle buluşmayı beklerken, festivallerin doğru yerde konumlandırılması, varlığının meşrulaştırması ve gelenekselleşmeleri için kullanılan çerçevelerin belediyeler ve festival koordinatörlerinden bağımsız olarak şekillendirilmesi gerektiğinin altını çizmek isterim. Herkese keyifli bir yaz diliyorum, festivallerde görüşmek üzere…