Great Expectations (1946)

Great Expectations Charles Dickens tarafından yazılmış, yazarın en tanınmış, en sofistike ve en harika romanlarından birisi. Kitap yaklaşık 250 kere sahnelere ve ekrana uyarlanmış.

1946 yılında ise bu Charles Dickens klasiği sinemaya yönetmen David Lean tarafından adapte edilmiş. David Lean birçok edebiyat klasiğini sinemaya uyarlamış, bu konuda oldukça yetenekli bir yönetmen. Çoğu zaman kitap uyarlamalarında eksik olan bir yan kalıp okuyucu tam anlamıyla tatmin olmazken, bu film kurgu, oyunculuk, atmosfer, adaptasyon açısından oldukça başarılı. Filmin en başındaki mezarlık sahnesinden itibaren Pip’in ve diğer karakterlerin dünyasına dalıp, kaygılarına, mutluluklarına, ikilemlerine ve tüm düşüncelerine ortak oluyoruz. Tabii ki bu başarıda çok iyi seçilmiş oyuncu kadrosu ve yönetmenin yeteneği etkili oluyor. Pip’i canlandıran John Mills, karakterin masumiyetini ve ağırbaşlılığını oldukça inandırıcı bir şekilde yansıtıyor. Charles Dickens’ın romanlarının özelliklerinden birisi hikayenin bir çocuğun gözüyle anlatılıyor olması. Oliver Twist, David Copperfield ve bu roman uyarlaması filmde de olduğu gibi. İçlerinden sadece Oliver Twist romanının sonunda kahraman bir çocuk olarak kalıyor ama diğer ikisinde kahraman birer yetişkinken roman son buluyor.

Filmin yapıldığı dönemde renkli çekim imkanı olmasına rağmen yönetmen filmi siyah beyaz olarak çekmeyi tercih etmiş. İlk sahneden itibaren bunu yaparken ne kadar isabetli bir karar verdiğini anlamak zor değil. Bu sayede oldukça etkileyici ve romantik bir iş çıkarmış yönetmen.

Filmin konusuna gelecek olursak Pip yani Philip Pirrup küçük yaşta ailesini kaybetmiş ve ablası ve kocasıyla birlikte yaşamaktadır. Yolu bir gün yaşlı bayan Havisham ile kesişir. Havisham, Pip’den yanında yaşayan güzel Estella’ya arkadaşlık etmesini ister. Küçük yaşlarda aralarında bir yakınlık başlar. Seneler sonra Pip yetişkin bir erkek olduğunda gizemli bir şekilde ona yardımcı olan birisi tarafından bir beyefendi haline gelir ve daha önce hayalini bile kuramadığı bir hayatı olur. Konu hakkında fazla spoiler vermeden burada kesmek yerinde olur.

Lean’in filmi, 1998 yapımı Alfonso Cuaron’un modern versiyonunun aksine orjinaline daha sadık kalınarak çekilmiştir.

Wikipedia’dan filmle ilgili notlar;

• “Büyük Umutlar” Alec Guinness (d.1914-ö.2000)’ın ilk filmidir. Gerçi bundan 12 yıl önce de Evensong (1934) adlı bir filmde görünmüştü ama konuşmalı bir rol değildi. Figüran olarak kabul edilmişti ve tanıtım yazılarında da adı geçmiyordu.

• Charles Dickens’ın 1861’de yazdığı “Great Expectations” romanının bugüne kadar birçok sinema uyarlaması yapılmasına rağmen, David Lean’in bu versiyonu aralarında en iyisi olarak kabul görmüştür.

• David Lean filmin abartılı bir gerçekçilik duygusu içermesini istemişti, bunun için de sanat yönetmeni John Bryan ve görüntü yönetmeni Guy Green ile kafa kafaya vererek birlikte birkaç film hilesi tasarladılar. Bunlardan biri de “Zorlama perspektif” denen yöntemdi. Örnek olarak filmin açılışında yer alan ünlü mezarlık sahnesinde arka planda görülen ürkütücü kilise gerçekte 3 metre boyunda bir maketti.