Kıskanmak (2009)

Zeki Demirkubuz’dan, kendi sanatı ve Türk sineması adına harika bir hamle…

Zeki Demirkubuz filmlerini ne kadar sevdiğimi, saydığımı ve onlardan ilham aldığımı her fırsatta dile getiriyorum. Umarım bir gün hep hayalim olan, ”fantastik detaylara sahip ancak yapı olarak bir Demirkubuz filmi” diye ifade ettiğim bir film yapabilirim.

Demirkubuz‘un bu son filmi Kıskanmak‘ı oldukça geç bir şekilde daha ancak bugün izleyebildim. İlk olarak birkaç gün önc, sabah karşı izlemeye başlamıştım. Açılış sahnesi bana biraz eski ”Kurtuluş” dizisini hatırlattı ve hayal kırıklığına uğradım. (Kurtuluş dizisini çok keyifle hatırlarım, ancak teknik olarak biraz basit ve kuru olmasından dolayı, artık 2010 yılında bir Demirkubuz filminden bu aynı tadı almak beni hayal kırıklığına uğrattı). Saat de çok geç olduğu için dvd’yi kapatıp yattım. Daha sonra, bu akşamüstü, filmin başına bir kere daha oturdum. Ne müspet ne de menfi bir havada izlemeye başladım. İlk 45 dakikadan sonra ise, kendimi filme tamamen kaptırmış bir şekilde buldum. Bitiminde ise müthiş bir tatmin, hüzün, ağırlık ve keyif ile filmin başından kalktım.

Demirkubuz, bir yönetmen olarak kendi sinemasına son derece takdire şayan bir şekilde meydan okumuş. Bir dönem filmi yapmış, ve bunu son derece başarılı bir şekilde kıvırmış. Bir Demirkubuz filmini aynen alıp 1930’lara taşımış. Adeta Alan Moore’un X-Men‘i alıp Viktorya zamanına taşıyarak yazdığı League of Extraordinary Gentlemen gibi.

Her filminde kadın-erkek ilişkilerinin karanlık yüzüne doğru yeni bir keşfe çıkan Demirkubuz, Kıskanmak’ta da aynı yolu izliyor. Yine aşk ve ihtirastan kaynaklanan korkunç karanlık, sessiz ve dipsiz bir kuyu, ve yine bu kuyunun ağzında insan doğasının ne kadar zavallı ve iğrenç bir şey olduğuna dair donuk bir ışık… Ve bu kuyunun içinde çoğu zaman karşılıksız bir aşk uğruna kendisinin ve hatta ailesinin haysiyetini ayaklar altına alan karakterler…

Demirkubuz’un oyuncu yönetimi yine muhteşem. Seçtiği konu aynı, işleyişi yine muhteşem. Oyunculuklar da tabi çok iyi. Yalnız filmde kullanılan eski dil sebebiyle bazı diyaloglar ister istemez yapmacık geliyor kulağa. Belki bu benim kulağımın alışık olmamasından dolayı olabilir. Her şekilde, oyunculuğun bir nebze de olsa Demirkubuz’un önceki filmlerine göre biraz daha tiyatro-gibi kaçtığını belirtmeden geçemeyeceğim. Dediğim gibi, bu belki benim eski Türkçe’ye yabancı oluşumdan kaynaklanıyor olabilir.

Sanat yönetimi başlı başına bir olay olmuş zaten. İstanbul’dan kamyon kamyon taşınan eşyalar ile baştan yeni bir eski dönem ev inşa edilmiş. Kostümler özel dikilmiş… Sesler ve ses düzeni pürüzsüz. Müzik kullanılmaması enteresan bir seçim. Demirkubuz’un olaya bilinçli bir yaklaşımı. Benim çok katıldığım bir tarz değil. Ancak zaten bu sinematografi ve anlatım içinde neredeyse müziğin eksikliği hiç hissetmedim diyebilirim.

Son olarak şuna değinmeden de geçemeyeceğim. Nuri Bilge Ceylan ve Zeki Demirkubuz filmlerindeki seks sahnelerinde, adeta Türk popüler kültürünün suratına bir şamar indirilmesini izlercesine büyük bir keyif alıyorum.