The Saint (1962)

“Tehlikenin diğer adı, ölümle kumar oynayan, etrafı dünyanın en güzel kızları ile çevrilmiş olan “Aziz“‘e katılın. Kızlar veya silahlar hiç farketmez,  “Aziz” en kötü koşullarda her zaman durumu idare eder. Maceraperest Simon Templar’ı dünyanın farklı şehirlerinde takip edin” …diye başlar hikayemiz.

Karşınızda edebiyat, sinema ve TV tarihinin kült kahramanlarından “Simon Templar” nam-ı diğer “Aziz” . Kült dediysem aklınıza hemen öyle tek bir yapımlık kahraman gelmesin. 100’den fazla romanı, bant karikatürleri, hakkında çeşitli dergilerde yazılmış 100’lerce yazısı, kendi adına çıkartılmış bir dergisi (The Saint Detective Magazine), 17 sinema filmi, radyo temsilleri, 3 televizyon dizisi bulunan gerçek bir kült yapımdan bahsediyoruz. Fikir vermesi açısından sadece Roger Moore’un oynadığı Tv dizisi tüm dünyada 63 ülkede yayınlanmış ve bu yayınlar sayesinde 350 milyon poundtan fazla bir gelir elde etmiştir.

Simon “Aziz (The Saint)” Templar, yarı İngiliz yarı Çinli yazar Leslie Charteris’in (1907-1993) yarattığı bir karakter. İlk macerası 1928 yılında yayımlanmış. Romanın başarısı üzerine Leslie Charteris tarafından günümüze kadar 90 adet daha orjinal macera yazılıp yayımlanmıştır. Bunun haricinde  ismi değiştirilip tekrar basılmış olanlar , ayrıca 40’tan fazla Fransızca yazılıp sadece Flemenkçeye çevrilmiş maceraları bulunmaktadır.

Simon Templar’ı, suçluları (genelde zengin suçlular, mafya babaları) soyup onları adalete teslim etmeye çalışan bir hırsız olarak tanımlayabiliriz. Suçluların paralarını kendisine alırken arada güzel kızları ihmal etmemekte, o şehir senin bu şehir benim deyip suçlu kovalamaktadır. Kendisi de bir hırsız olduğundan, adaletin temsilcisi maceraların diğer önemli karakteri baş müfettiş Claude Eustace Teal sürekli peşindedir. Suçluların yakalanmasına yardımcı olması müfettiş için farketmemektedir. Müfettişin tek amacı Simon Templar’ı yakalayıp doğruca demir parmaklıkların arkasına tıkmaktır. Müfettişin tüm çabalarına ve sinsi tuzaklarına rağmen Simon Templar soğukkanlılıkla bu tuzaklardan kurtulmakta, yaptığı planları uygulayarak suçluları müfettişe teslim etmektedir.

Aziz’in radyoda ilk temsili 1940 yılında , son temsili ise 1951 yılında yayınlanmış. Her biri 30’ar dakikalık toplam 202 bölüm bu 11 yılda dinleyiciler ile buluşturulmuş. En son 1995 yılında BBC’de 3 bölümlük bir seri daha yayınlanmıştır. Sinemada ise 1938 – 1997 yılları arasında tam 17 filmi çekilmiş. Bunlar sırasıyla;

Aziz New York’ta “The Saint in New York (1938)” , Aziz’in Dönüşü “The Saint Strikes Back (1939)” , Aziz Londra’da “The Saint in London (1939)” , Aziz Çifte Bela “The Saint’s Double Trouble (1940)” , Aziz Duruma El Koyuyor “The Saint Takes Over (1940)” , Aziz Palm Springs’te “The Saint in Palm Springs (1940)” , Aziz Tatilde “The Saint’s Vacation (1940)” , Aziz Kaplana Karşı “The Saint Meets the Tiger (1943)” , Aziz’in Dönüşü “The Saint’s Return aka The Saint’s Girl Friday (1953)” , Aziz Manhattan’da “The Saint in Manhattan (1987)” , Brezilya Bağlantısı “The Brazilian Connection (1989), Mavi Dulac ” The Blue Dulac (1989)” , Yazılım Cinayetleri “The Software Murders (1989)” , Büyük Vurgun “The Big Bang (1989)” , Yanlış Numara “Wrong Number (1989)” , Eğlence Parkında Korku “Fear In Fun Park (1989)” , Aziz “The Saint (1997)

En son 1997 yılında “Val Kilmer” lı versiyonu bizde ve tüm dünyada oldukça popüler olmuştu. Halen tv kanallarımızda arada sırada bu filme denk gelmek mümkün. Şöyle birşey daha var. Dünyada bu filmin müziği kendisinden daha popüler oldu. Ünlü İngiliz müzik grubu “The Orbital” , “Aziz” in tema müziğine yaptığı yeni düzenleme filmin başarısını geçmiş dünyada filmin tanıtımına fazlasıyla katkıda bulunmuştur.

Nihayet geldik yazımızın başlığını oluşturan ve “Aziz”‘ in popülerliğini tüm dünyaya yayan televizyon dizisine. Aziz televizyona ilk olarak 1962 yılında uyarlanıyor. İngiliz kanalı ITV’de 7 yıl boyunca başrolde Roger Moore 71’i siyah beyaz, 47’si renkli olmak üzere toplam 118 bölümde yer alıyor. Aslında Simon Templar rolü için ilk başta Roger Moore düşünülmemiş.  Karakterin yaratıcısı Leslie Charteris zamanının ünlü İngiliz aktörü Cary Grant ile , yapımcılar ise şu sıralar yeniden çevirimi oynayan “The Prisoner” dizisinin başrol oyuncusu Patrick McGoohan ile çalışmak istemişler. Artık ne olduysa her ikisi ile de anlaşamamışlar ve şans Roger Moore’a gülmüş. 26 bölüm ve çok az bir ücrete anlaşmışlar. Tabi dizi reytingleri patlatınca vur patlasın çal oynasın gelsin paralar :)

Yayınlanan bölümlerin yarıdan fazlası yazar Leslie Charteris’in romanlarından uyarlanmış. Senaristler ufak tefek değişikliklerle Leslie Charteris’in birçok kısa hikayesini de TV için uygun hale getirmişler.  Ortada o kadar fazla konu olmuş ki Leslie Charteris “The Saint Detective Magazine”‘de bu konuları makaleler haline getirip  yayımlamışda yayımlamış. Dizi başlarda gizemli olaylara odaklanmışken sonraları seyircilerin ilgisi doğrultusunda gizli ajan maceraları anlatılır olmuş. Anti parantez olarak bu yönelmede Rusya ile yaşanan soğuk savaşın etkisinin büyük olduğunu söyleyebiliriz. Roger Moore tv dizisinin başarısı üzerine  “Aziz” in telif haklarını almaya çalışmış ve renkli bölümlere geçilmesi ile kısmende olsa bu amacına ulaşmış. 9 bölümü Roger Moore’un yönettiğini belirtelim. Dizi İngiltere’de çok başarılı iken Amerika’da yayınlanması için uzun süre düzgün  bir yayıncı kanal bulamamışlar. Bulduklarında (NBC ile anlaşıyorlar) burada da çok iyi reyting almışlar zaten. Ülkemizde TRT’de bu dizi yayınlanmıştı. Yaşı 35 civarında olan arkadaşlar rahatlıkla bu diziyi hatırlayacaklardır. Sonraları TRT3 açıldığında Cuma akşamları renkli bölümleri oynatılmıştı.  Roger Moore dizideki başarısı ile  James Bond rolüne daha sonradan uygun görülüyor bildiğiniz gibi. Ancak çoğu eleştirmen Roger Moore’un James Bond karakterine uygun olmadığı görüşünde. Dış görünüş olarak Bond’u oynayacak kişinin daha zalim bir portre çizmesi her zaman savunulmuş.

Tıpkı “Aziz” ve Roger Moore gibi , Amerikan yapımı “Remington Steel” dizisindeki rolü ile Pierce Brosnan‘da Bond rolünü kapmış ancak Bond tipine uygun olmadığı gerekçesi ile eleştirilerden kurtulamamıştır.

Aziz’de klasik bölümler haricinde birkaç bölümde bilim kurgu teması işlenmiş. Bunlardan birisi Loch Ness canavarı, birisi endrokronoloji ve hormonlar diğeride klonlanma ve canlı insan dondurmak ile ilgili. Not düşelim bu bölümlerin hiç birisi yazar Leslie Charteris tarafından yazılmamışlar. Senaristlerin hayal gücü sağolsun.

Aziz 1969 ‘da son bölümünün yayınlanmasından sonra tam 9 yıl boyunca televizyonlara dönemiyor. 1978’ de Aziz’in Dönüşü ” The Return Of  The Saint” ile tekrar yayınlanmaya başlıyor. Ancak bu macerada 24 bölüm / 1 sezon sürüp sona eriyor. Son olarak 1988’de başarısız bir dizi denemesi daha oluyor.
“Aziz” demişken kullandığı arabalardan bahsetmemek olmaz. Romanlarında Simon Templar “Hironel”, “Furillac” ve “Desurio” marka arabalar kullanmakta. Ama bu markalar uydurmalar . Tv dizisi başladığında yapımcılar gerçek markalardan birisini kullanmak istiyorlar. Seçilenler Volvo P1800 ve  Jaguar XK-E oluyor. Volvo istenen arabayı yapımcılara gönderiyor. Ama Jaguar bu talebi dikkate almıyor. Dizinin başarıyı yakalaması üzerine tabi kafalarını duvarlara vuruyorlar. Daha sonra yayınlanan Aziz’in dönüşü “Return Of  The Saint” dizisine Jaguar araba veriyor bu seferde  dizi maalesef tutmuyor. 1997 yapımı filmde ise Val Kilmer’ı yine Volvo kullanırken görüyoruz.

Yazımın sonunda “Aziz” in eski romanlarını ikinci el satış yapan sitelerde Türkçe olarak bulabileceğinizi hatırlatırım. Yazarın adını yazıp arama yapmanız yeterli. DVD olarak 1997 versiyon filmi haricinde birşey bulamadım. Tv dizisini ve eski filmlerini yurtdışından almak durumunda kalabilirsiniz.

Son olarak hırsız-polis, casusluk ve gizem dolu maceraları seviyorsanız James Bond’a göre bence daha güzel olan “Aziz” i rahatlıkla izleyebilirsiniz. Kitaplarından (sinemaya olmasa bile) Roger Moore’lu tv serisine güzel uyarlanmış bir eserdir.