Jumanji’yi severiz değil mi Öteki Sinemacılar? Şahsen ben çok severim, hatta en sevdiğim fantastik filmlerden olabilir kendisi. Çocuklar için yazılmış olmasına rağmen her yaşa hitap edebilecek cinsten, merak uyandırıcı bir hikayesi vardır Jumanji’nin, biraz da ürkütücüdür hani. Filmi seyredeli çok vakit geçti ama yanlış hatırlamıyorsam, maymunundan timsahına tüm hikayedeki tüm hayvanlar kahramanlarımıza karşı tedirginlik verici, biraz da kötücül bir yaklaşıma sahiptir. Jumanji’den çıkma bir maymunu evinizde beslemek istemezsiniz mesela. Bunun dışında koca tüfeğiyle Avcı Van Pelt’in oyuna dahil oluşu, tüm mahalleyi basan gergedanlar, fillerin ayakları altında ezilen araçlar… Yok, benim bu filmi bir kez daha seyretmem gerekiyor. Jumanji dendiğinde aklıma gerilimi bol, hatta biraz biraz grotesk bir çocuk aksiyonu gelmekte. Bu işi 1995 yılında bu kalitede kotarmak da büyük başarı.
Öteki Sinema için yazan Yigilante Kocagöz
“Zathura’dan bahsedecektin, niye Jumanji konuştun bir saat?” diyebilirsiniz. Bilmeyenler için söylüyorum; Zathura, Jumanji’nin gayriresmi devam filmi. Uyarlanan iki hikaye de Amerikan çocuk edebiyatçısı Chris Van Allsbug tarafından kaleme alınmış (Jumanji 1981 yılında, Zathura ise 2002 yılında yayınlanmış). Jumanji de Zathura da birbirinin neredeyse aynı hikaye mimarileri üzerine kurulmuş eserler. Nedir bu temel mimari? Bir kere iki hikaye de “lanetli” masaüstü oyunları üzerinden dönmekte. İki çocuk şans eseri eski bir oyunla karşılaşır, çocuklar oyunu oynamaya başlarlar, oyun oynandıkça ortalık karışır, kaosu durdurmanın tek yolu ise oyunu sonuna oynamaktır… Belki ilk bakışta belli olmuyor ama karakterleri “ bir oyunu sonuna kadar oynamaya zorlayan” bu gerilim tam da 80’lerin Soğuk Savaş zihniyetini yansıtmakta. Jumanji’nin yazıldığı yıllardaki nükleer savaş gerilimini ve füzeler üzerindeki hakimiyetin nasıl bir satranç oyununa benzetildiğini bir düşünün. Meşhur bilimkurgu filmi War Games’in de Jumanji’nin yazıldığı dönemlerde (1983) vizyon girmesi tesadüf değil. Belli ki kolektif bilinç üzerinde “oyun” kavramı üzerine kafa yorulan dönemlermiş o yıllar (Jumanji’nin neden sırf bir çocuk eseri olarak algılanmaması gerektiğine dair alın size bir fikir daha).
Konumuza dönelim, Jumanji’de mevzubahis lanetli oyunumuz karanlık Amazon/Afrika ormanları hakkında iken Zathura’da işler 50’ler bilimkurgusu üzerinden dönüyor. Tim Robbins’in babayı oynadığı filmde iki küçük erkek kardeş (Jonah Bobo ve Meşhur The Hunger Games serisinden Josh Hutcherson) birbiriyle kavga edip durmaktadırlar. Bir de çok zeki olmayan yeni ergen bir ablamız var (Twilight’tan Kristen Stewart). Küçük kardeş sonra evin bodrumundan gizemli Zathura oyununu bulur ve bir anda karmaşaya kapı açılır. Ev bir anda uzayın derinliklerine ışınlanır, meteor yağmuru patlak verir, uzayda salınan eve bir anda Zorgonlar saldırmaya başlar… Sonuç olarak gidişat bellidir, ortalığın eski haline dönmesi oyunun bitirilebilmesine bağlıdır, bizim afacanlar da bunu çabuk idrak ederler. Ne var ki Zathura’nın hemen bitirilmeye hiç niyeti yoktur.
Şimdi açık konuşalım; Zathura, Jumanji’den oldukça geri bir yapım. Oyunculuklar (Abi rolündeki Josh Hutcherson hariç) oldukça kötü, hikaye kendini “abiler ve kardeşler birbirlerini hep sevmelidirler” didaktizmine boğmakta ve ortada ilk filmdeki gizem faktörü neredeyse hiç yok. Hatırlarsanız Jumanji’de çocuk oyuncuların yanına eklemlenen yetişkin Robin Williams’ımız vardı, bu filmde de benzer bir görevi Dax Shepard üstleniyor ama yama bir karakter olduğu çok belli. Bir ara Kirsten Stewart ile küçük bir romantizm mi dönecek diyorsunuz, ancak sonrasında hikayenin bağlandığı twistlerden biri bunu da imkansız kılıyor. Filmi sadece çocuğunuz ya da yaramaz yeğeniniz seyredecekse pek dert değil, ancak Jumanji’nin yetişkinlere de hitap etmeyi bilen yapısı Zathura’da ne yazık ki yok.
Buna rağmen Zathura gene de seyredilebilir bir film, çünkü Jumanji’yi sürükleyici kılan ana etmen bu filmde de korunmuş vaziyette: “Sıra bir sonraki hamleye geldiğinde neler olacak?” Film bunun üzerine kurulu merak hissini canlı tutmayı çok iyi biliyor. Ben bazı noktalarda beklentilerimi kıstığımda Zathura’dan keyif almasını bildim, özellikle Josh Hutcherson’ın bazı repliklerine çok güldüm.
Özetle çocuk edebiyatına ilginiz varsa, benim gibi Jumanji ile de gönül bağınız varsa Zathura’yı seyredin. Bunun haricinde filmin sizi tatmin edememesi çok olası. IMDB ya da Rotten Tomatoes’taki “hakkı yenmiş kült” muamelesine katılmıyorum, ama Zathura’ya kötü film de diyemem. Vasatın biraz üstü diyelim, en güzeli olsun.
