Yeni Şafak köşe yazarı ve sinema sayfası editörü Ali Murat Güven, ulusal sinema tarihimiz açısından eşsiz değere sahip olan nadide bir film kaydını gün ışığına çıkartarak, “sinema tarihçisi” cephesiyle son derece önemli bir çalışmaya daha imza attı ve sinema tarihindeki ilk İstanbul görüntülerine ulaştı.
Amerikalı bir belgesel film koleksiyoncusuyla gerçekleştirdiği aylarca süren yazışmaların ardından söz konusu kişinin arşivinde bulunan ortalama 110 yaşında bir “İstanbul belgeseli”ni satın alıp Türkiye’ye getirtmeyi başaran Güven, film şeridi üzerinde yaptığı teknik incelemenin sonucunda ise Colorado-ABD’den kendisine ulaşan bu kısa süreli siyah-beyaz kaydın, şimdiye kadar bilinen ve elde var olan eski İstanbul görüntülerinden bütünüyle farklı bir içerikte olduğunu saptadı.
Günümüzün sinema teknolojisinde hiç bir geçerliliği bulunmayan Fransız kökenli tarihî bir formata, ortadan perforasyon delikli 9.5 mm filme aktarılmış bulunan belgeselde yer alan görüntüler dikkatle incelenip kentin o dönemine ilişkin mimarî bilgilerle kıyaslandığında, yapılan çekimlerin İstanbul’un 1900-1901 yıllarına ait olduğu anlaşılıyor.
Ortalama 10 metre uzunluğundaki bu paha biçilmez görsel kaydı, onu yarım yüzyıldan uzun bir süredir özenle saklayan Amerikalı sahibinden zor da olsa almayı başaran Güven, eldeki şeridi kolaylıkla izlenebilmesini sağlayacak bir video kaset formatına dönüştürebilmek için de zorlu bir mücadeleye girişti. Türkiye sınırları içinde 9.5 mm formatında bir filmi gösterebilecek, antika fakat hâlâ çalışır durumda bir sinema makinesinin arayışlarıyla geçen aylardan sonra, en sonunda böyle bir cihazın ülkemizdeki tek sağlam örneğine İstanbul-Beyoğlu’ndaki bir başka film koleksiyoncusunda ulaşıldı. O makinenin yardımıyla da 110 yaşındaki “İstanbul belgeseli”nin telesine işlemi yapılarak profesyonel bir video kasete aktarılabilmesi mümkün oldu.
İLK KEZ TNT KANALI YAYINLAYACAK
İstanbul’un 20’nci yüzyılın hemen başlarındaki görünümüne ilişkin olarak devlet arşivlerinde bulunan diğer tarihî filmlerden bütünüyle farklı planlar içeren bu kısa görüntü demetinde, 1875-1912 yılları arasında hizmet vermiş olan Üçüncü Galata Köprüsü, yanısıra o dönemin Sirkeci sahili, Eminönü Meydanı, Sultanahmet Meydanı, Rumeli Hisarı gibi mekânlardan ilginç kesitler ve günlük hayattan insan manzaraları yer alıyor.
Kesintisiz gösterimi 2,5 dakika dolayında süren bu görüntüler, Türkiye’de ilk kez 13 Aralık Salı günü TNT kanalında ekrana gelecek. Ali Murat Güven’in de konuk olarak katılacağı “Dr. Ömer Çelakıl ile Hayatın Şifreleri” programında, bir yüzyıl öncesinin İstanbul’undan nostaljik yansımalar sunan kayıt izleyicilerle ilk kez buluşacak.
Tarihte bir sinema kamerasıyla kaydedilmiş ilk “İstanbul görüntüleri”ni izlemek isteyen okurlarımız, 13 Aralık 2011 Salı günü 13.00-14.30 saatleri arasında TNT’de canlı olarak yayımlanacak “Hayatın Şifreleri” programını izlemek üzere ekran başında olsunlar.
Kaynak: http://yenisafak.com.tr/
Eski İstanbul ‘a bakalım neler varmış şu an neler değişmiş. Emeği geçenlere teşekkürler .
Müthiş bir olay!
Ali Murat abi facebook’tan çıktığından beri diyaloğumuz kesildi. Ha deyince emailini hatırlayamayıp erteliyor insan soracağı soruyu. Kaynıyor sonra.